Eμείς οι άνθρωποι επιλέγουμε να θεωρούμε κάτι σκουπίδι. Πρόκειται για «αγαθά» -αν μπορώ να τα χαρακτηρίσω έτσι- με αρνητική αξία, για τα οποία πρέπει να πληρώσουμε, αν θέλουμε να τα ξεφορτωθούμε», μου λέει στα πρώτα πέντε λεπτά της τηλεφωνικής μας συνέντευξης. Η επιτυχία για τον Τομ, δημιουργό της κορυφαίας σήμερα εταιρείας ανακύκλωσης Terra Cycle, δεν άργησε να έρθει. Πρώτος κατασκεύασε και συσκεύασε ένα προϊόν ολοκληρωτικά από σκουπίδια, με συνέπεια, το 2006, σε ηλικία 24 ετών, να ανακηρυχθεί «Καλύτερος Νέος Επιχειρηματίας», εκτοπίζοντας τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ, τον ιδρυτή του facebook, από την κορυφή της λίστας, ενώ το 2009 ο τζίρος της εταιρείας του έφτανε τα 12,5 (!) εκατομμύρια δολάρια. Ο «Αλχημιστής των σκουπιδιών», σύμφωνα με τους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, σήμερα έχει 80 υπαλλήλους, αποθήκες σε 5 χώρες και πάνω από 8 εκατομμύρια ανθρώπους, κυρίως μαθητές, που τροφοδοτούν την Terra Cycle με αντικείμενα προς ανακύκλωση έναντι δύο σεντς το καθένα.
Πώς προέκυψε το όνομα της εταιρείας σας;
Terra Cycle σημαίνει Γη και Κύκλος ζωής. Προσπαθούμε λοιπόν να δημιουργήσουμε έναν κύκλο ζωής για κάθε σκουπίδι που υπάρχει· ένα καινούργιο είδος ανακύκλωσης. Εμείς μετασχηματίζουμε σε προϊόν οτιδήποτε μη ανακυκλώσιμο ή δύσκολο να ανακυκλωθεί. Τις συσκευασίες καραμέλας, για παράδειγμα, που δεν έχουν έναν πλήρη κύκλο ζωής (καταναλώνεις το προϊόν και πετάς το περιτύλιγμα)εμείς τις χρησιμοποιούμε και τους δίνουμε καινούργια ζωή.
Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;
Οι πλαστικές σακούλες, για παράδειγμα, αποτελούν μεγάλο πρόβλημα, καθώς 300 δισεκατομμύρια «μόνο» πετιούνται κάθε χρόνο στη Βόρεια Αμερική. Οι συνηθισμένες επαναχρησιμοποιούμενες σακούλες είναι βαριές και επιπλέον μπορεί να είναι οικολογικές στη χρήση τους, αλλά δεν είναι φιλική προς το περιβάλλον η διαδικασία παραγωγής τους. Πήραμε λοιπόν τις πλαστικές σακούλες και αρχίσαμε να τις συμπιέζουμε. Ταυτόχρονα, χρησιμοποιήσαμε θερμότητα και δημιουργήσαμε ένα είδος ύφασματος. Με το υλικό αυτό φτιάξαμε επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες και τώρα βγάζουμε σουβέρ, τετράδια με σπιράλ, κάδους απορριμμάτων... O στόχος είναι να εξαφανίσουμε τα σκουπίδια!
Εκτός από την ανακύκλωση, χρησιμοποιείτε και μια άλλη μέθοδο που τα τελευταία χρόνια κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερο έδαφος στον τομέα της οικολογίας: την αναβαθμιστική ανακύκλωση (upcycling).
Στην ανακύκλωση, αυτό που μετράει περισσότερο είναι τα πολυμερή από τα οποία είναι φτιαγμένο το υλικό. Σε ένα μπουκάλι σόδας, ασχολείσαι με το πλαστικό και όχι με το σχήμα του μπουκαλιού. Η αναβαθμιστική όμως ανακύκλωση μας πάει ένα βήμα παραπέρα. Σε αυτή την περίπτωση ασχολούμαστε και με το είδος του υλικού αλλά και με το σχήμα του. Δεν διασπάμε το αντικείμενο, αλλά του δίνουμε νέα μορφή. Ετσι, τα κεσεδάκια γιαουρτιού γίνονται γλάστρες, οι συσκευασίες από πατατάκια μετασχηματίζονται σε θήκες για λάπ- τοπ, αυξάνοντας έτσι τον κύκλο ζωής του αντικειμένου. Πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει προϊόν που να μην μπορεί να δημιουργηθεί από το upcycling. Η απλή ανακύκλωση είναι εξαιρετική μέθοδος, αλλά σπαταλάς μεγαλύτερη ενέργεια.
Ο σχεδιασμός των προϊόντων σας υπαγορεύεται από εσάς ή από τους πελάτες σας;
Υπάρχει αλληλεπίδραση. Συγκεκριμένα, έχουμε μια ομάδα σχεδιασμού, αλλά δεχόμαστε και προτάσεις από την αγορά· από τις εταιρείες και από τα καταστήματα. Οσον αφορά το τελικό προϊόν, εμείς συλλέγουμε τα απορρίμματα μεγάλων επιχειρήσεων, αλλά δεν κατασκευάζουμε πια τα πάντα και πλέον τα αναθέτουμε σε άλλες. Ωστόσο, τα τελικά προϊόντα ανήκουν εξ ολοκλήρου σε εμάς.
Είστε οικολόγος; Τι κάνετε στην προσωπική σας ζωή για να βοηθήσετε το περιβάλλον;
Δεν βλέπω τον εαυτό μου ως οικολόγο, αλλά ως έναν άνθρωπο που ανησυχεί για το περιβάλλον και θέλει να δημιουργήσει επιλογές για τους πολίτες που δεν θα απαιτούν περισσότερα χρήματα ή θυσίες για να θεωρούνται οι επιλογές τους «πράσινες». Δεν έχω υβριδικό αυτοκίνητο και δεν αγοράζω βιολογικά προϊόντα. Είμαι επιχειρηματίας και τα πάντα περιστρέφονται γύρω από το κέρδος. Ομως, χαίρομαι που έχουμε αναπτύξει ένα επιχειρηματικό μοντέλο που βοηθάει το περιβάλλον και την κοινωνία: έχουμε κάνει εκατομμύρια ανθρώπους να αλλάξουν τη νοοτροπία τους αναφορικά με τα σκουπίδια.
Αντιμετωπίσατε δυσκολίες στην πορεία;
Τα προβλήματα ήταν αναρίθμητα. Βρεθήκαμε στο χείλος της πτώχευσης τρεις φορές και, κάθε φορά που αυτό συνέβαινε, εμείς κάναμε ακόμα ένα πιο καινοτόμο βήμα. Οι Κινέζοι έχουν μια παροιμία: «κάθε κρίση παρουσιάζει μια ευκαιρία». Οι πιο καλές ιδέες που είχαμε προέκυψαν σε στιγμές δυσκολίας. Αν δεν υπάρχει πρόκληση, δεν υπάρχουν καινοτομίες. Είναι τόσο απλό.
Συνεργάζεστε με πολλά νέα παιδιά. Ποιος είναι ο λόγος;
Γιατί οι νέοι είναι εκείνοι που συνήθως πιστεύουν ότι όλα είναι δυνατά. Οταν εγκατέλειψα το Πρίνστον, οι γονείς μου στην αρχή έπαθαν σοκ και ο περίγυρός μου νόμιζε ότι ήμουν παλαβός. Τώρα όμως είμαι 28 ετών και εκατομμυριούχος. Αυτό συνέβη γιατί πίστεψα πολύ σε κάτι και ήμουν διατεθειμένος να το δοκιμάσω. Δεν μου πέρασε στιγμή από το μυαλό ότι ο στόχος ήταν ανέφικτος.
Ποια συμβουλή θα δίνατε στους νέους επιχειρηματίες;
Σταματήστε να το σκέφτεστε και ξεκινήστε την επιχείρησή σας αμέσως. Μιλήστε με τον κόσμο, μάθετε ποια είναι τα προβλήματά του, γιατί μέσα από τις δοκιμές και τα λάθη θα βγει κάτι καλό. Πάρτε ρίσκα και τεστάρετε τις ιδέες σας. Αυτό έκανα και εγώ: άκουσα τους ανθρώπους. Μέσα από τις δοκιμές και τα λάθη θα κάνω την Τerra Cycle την Google της ανακύκλωσης.
Η «Google» της ανακύκλωσης
Ολα ξεκίνησαν από μια τρελή ιδέα σε ένα φοιτητικό δωμάτιο. Ο Ζάκι, του οποίου οι γονείς μετανάστευσαν από την Ουγγαρία στον Καναδά το 1986, έγινε δεκτός στο Πρίνστον και πήγε για σπουδές στην Αμερική. Το 2002, στο πρώτο κιόλας έτος, άρχισε να παράγει μαζί με τους φίλους του κομπόστ από γεωσκώληκες για το χαρτζιλίκι τους. Ως πρώτη ύλη έπαιρναν τα αποφάγια από την καφετέρια του πανεπιστημίου και τα έδιναν στα σκουλήκια, παράγοντας εξαιρετικό βιολίπασμα. Και μπορεί οι συμφοιτητές του να εγκατέλειψαν το σχέδιο γρήγορα, εκείνος όμως συνέχισε: Διέκοψε τις σπουδές στο Πρίνστον, αγόρασε ένα μηχάνημα κομπόστ των 22.000 δολαρίων και παρήγαγε έναν τόνο βιολογικό λίπασμα ημερησίως. Σήμερα πλέον η Terra Cycle, η εταιρεία του, παράγει μια μεγάλη γκάμα από προϊόντα 100% οικολογικά. Συγκεκριμένα, ανακυκλώνει απορρίμματα μεγάλων πολυεθνικών όπως η Kraft, η Mars και η PepsiCo, μετατρέποντάς τα σε είδη που ο κόσμος αγαπά να αγοράζει: γλάστρες από κεσεδάκια γιαουρτιών, σχολικές τσάντες από συσκευασίες χυμών, μολύβια από εφημερίδες κ.ά.
..από kathimerini.gr
